Ervaar De Echte Mono Beleving Met Een Unieke Demo
De aandacht voor Mono is de laatste tijd met de release van onder andere de Mono Vinyl Box van The Beatles toegenomen.Niet dat het nu meteen een hype binnen de ongelooflijke vinyl revival is, maar je ziet toch dat fijnproevers en verzamelaars en bezitters van vinyl collecties hun mono elpees weer een plaats in hun luisterlijst te geven.
Ook merken als Ortofon (Ortofon 2M Mono, Quintet Mono, etc.), Audio Technica (met het vermaarde AT-33 Mono element) zijn op deze hernieuwde aandacht ingesprongen met kwalitatief goede - zij het van stereo elementen afgeleide - mono elementen ingesprongen.
Het Japanse high end merk Miyajima heeft zelfs het mono element weer geheel opnieuw ontwikkeld als een innovatief puur mono element dat mono- en stereo liefhebbers versteld doet staan.
Want wat is dat toch met Mono?
Als je praat over de audiofiele beleving van vinyl, dan is het onder kenners een publiek geheim dat mono een bijzondere magie bezit en een geweldige audiofiele beleving brengt, die compleet anders is dan stereo.
Wij zeggen bewust niet BETER, want beide formaten hebben hun artistieke- en audiofiele kwaliteiten.
Het is niet voor niets dat vele artiesten vroeger, maar ook nu nog steeds, hun werk zowel in mono als in stereo hebben uitgebracht. Bij deze artiesten was de voorkeur voor één van de twee standaarden wisselend. Van The Beatles is bekend dat zij zelf de Mono mixen van hun LP's voor hun rekening namen en de stereomix aan technici overlieten en zich daar helemaal niet mee bemoeiden.
Misschien wordt de voorkeur voor mono of stereo wel bepaald door de gewenste beleving van muziek. Wil je de plaat beleven als een zo goed en getrouw mogelijke weergave of registratie van de muziek of het concert, waarbij de nadruk ligt op het overbrengen van de passie en muzikale kwaliteiten. Of zie je LP meer als een artistieke creatie op zichzelf, waarbij het toevoegen van effecten, ruimtelijke interpretaties, gecreëerde scheiding van kanalen, etc. een creatieve uitdaging vormen.
Het gaat er niet om wat beter is, maar beiden hebben hun waarde voor de muziekbeleving.
En dan is het toch jammer dat zo weinig muziekliefhebbers bekend zijn met pure echte mono weergave of dat zij deze ervaring al lang weer vergeten zijn.
Wat Is Dan Pure Echte Mono?
Ja, we hebben het dan wel over echte Mono weergave. Dat betekent in eerste instantie het afspelen van een echte monoplaat (over de verschillende monoformaten en hoe deze te herkennen ergens anders op deze site meer). Daarna is het belangrijk dat de audioketen zoveel mogelijk mono opgebouwd is. Nee, dat betekent niet noodzakelijk zoals in de monojaren dat er met een enkele monoversterker en een enkele luidspreker gespeeld moet worden. Sterker nog, mono klinkt zelfs veel mooier en er wordt een veel mooiere stage neergezet als er met twee luidsprekers wordt gespeeld.
Het aller belangrijkste is dat er met een echt, puur mono opgebouwd pick up element wordt gespeeld. Deze mono elementen zijn er in een paar gradaties; van " in mono gezette" stereo elementen tot echte puur mono gebouwde elementen. Samen met de Mono LP is het mono element bepalend voor de beste echte Mono weergave.Een versterker en/of een phono versterker in Mono kunnen schakelen helpt zeker mee, maar is volgens ons niet de belangrijkste kwaliteitsbepalende factor.
Dit maakt de zaak dus een stuk eenvoudiger dan je in eerste instantie zou hebben gedacht. Door het eenvoudigweg aanschaffen van een echt mono element en dit op de draaitafel toonarm te monteren kan al snel van pure Mono weergave genoten worden.
Echte Mono LP opleggen en genieten.
Waarin kenmerkt zich nu dat echte Mono geluid?
Mogen wij een paar clichés erin gooien?
Natuurgetrouwheid: het is bij Mono (vaker nog dan bij stereo) net of de muzikant (en) vlak voor je in de huiskamer staan/zitten. Zo natuurlijk en direct is de stage en de performance.
Resolutie en transparantie; je kijkt letterlijk in de muziek en op het podium. Alles en iedereen heeft een duidelijke plaats op het podium, zowel van links naar rechts als in de diepte.
Brede stage: Je zou verwachten dat Mono een heel gefocussed en kleine weergave geeft en dat het ergens tussen de luidsprekers hangt. Dit is geheel niet het geval. Mono geeft gewoon een stage weer zoals die is, maar dan niet met door de mixer bepaalde plaatsing van de muzikanten, maar meer zoals je het in de zaal hoort; gewoon een podium met spelende musici
Dynamiek en timbre: dit is bij Mono echt ongelooflijk. Ik heb de echte stem en het timbre van Sinatra pas voor het eerst echt gehoord in Mono en dat was een ervaring waarbij de rillingen over mijn rug liepen. Ik begreep toen pas echt waarom The Voice zo geliefd was. Verder is de dynamische bandbreedte van instrumenten geweldig. Waarom dat zo is is meer een technisch verhaal en daar kun je pagina's over volschrijven, maar je moet het gewoon horen om het te geloven (en daar ga ik u dus ook voor uitnodigen...)
Schoon geluid: je zult het geloven of niet, Mono LP's klinken doorgaans heel schoon, ruisvrij en zonder tikken. Dat komt doordat een echt mono element de groef alleen maar verticaal aftast en niet zoals bij stereo ook horizontaal (linker- en rechterkanaal). Dit levert een enorme winst in noise en ongevoeligheid voor vervuiling in de groef op. Ik heb Mono elpees met een stereo element afgespeeld en ik dacht dat deze platen echt voor de mensheid verloren waren.
Toen ik er een mono element op zette viel mijn mond open van verbazing. De noise, tikken etc. was tot een minimum terug gebracht. En dat met ongewassen platen! Na wassing hield ik voornamelijk zeer schoon klinkende platen over en dat had ik niet verwacht van mijn oude Mono Blue Note, Impulse en Verve platen. Ik was onmiddellijk een audiofiel stuk gelukkiger mens geworden.
Genoeg geschreven - kom gewoon luisteren.
Is het aanschaffen van een Mono element nu echt de moeite waard? Ja, nu kan ik nog pagina's doorgaan, maar het is dan toch echt tijd om te komen luisteren.
Ik nodig je dus uit om dit alles gewoon eens te komen ervaren en te beluisteren. Met je eigen mono platen of ik leg er zelf een paar op de draaitafel met een van de prachtige Miyajima elementen. Deze heb ik in de verschillende mono formaten als demo klaarstaan, maar over die formaten op een andere plaats meer.... Het gaat erom dat je al jouw Mono platen (zelfs 78 toeren platen) bij VinylLab op het juiste formaat kunt beluisteren; 78 RPM, Minigroove, Microgroove, nieuwe mono reissues - het maakt niet uit en daarmee zijn we uniek in de Benelux.Maak hier een afspraak voor een vrijblijvende luistersessie.
Ik garandeer dat dit een bijzondere (en wellicht nieuwe) beleving of hernieuwde kennismaking gaat zijn.
