Een echt mono element is een element dat van de grond af als mono element is ontwikkeld en gebouwd om alleen mono platen af te spelen. Hier past al meteen een belangrijke waarschuwing: Onthoudt goed dat mono platen ook met stereo elementen afgespeeld kunnen worden, maar dat stereo platen nooit (!) met mono elementen afgespeeld mogen worden – wat er ook op sommige platenhoezen gezegd mag worden.
Een echt mono element is bekabeld en gebouwd om de groef alleen horizontaal ofwel lateraal af te tasten. De groef van een mono lp is alleen in het horizontale vlak gemoduleerd. In het verticale vlak zit geen informatie en daarom meestal alleen maar stof of vuil. Stereo platen zijn gesneden in een hoek van 45 graden met aparte informatie in de groefwanden, zodat de naald de groef zowel horizontaal als verticaal moet aftasten.
Dit is de reden dat mono platen die met een stereo element (of een van een stereo element afgeleid mono element) worden afgespeeld vaak ongelooflijk ruisen. Het is net of de plaat dan reddeloos verloren is, maar speel dezelfde plaat met een echt mono element af en de ruis is grotendeels of geheel als sneeuw voor de zon verdwenen.
Een tot mono omgebouwd stereo element doet daarom weinig meer dan een mono switch die op sommige versterkers zit. Ook een Y-connector doet hetzelfde. Zo’n element of zo’n switch voorkomt echter niet dat de naald de groef ook verticaal blijft aftasten met veel ruis als gevolg.
Who cares? vraag je je wellicht af. Nou, iedereen die geweldige mono platen bezit – of het nu de oude juweeltjes uit de jaren 50 en 60 zijn of de mooie re-issues die vanaf de jaren 70 zijn uitgebracht. Ik noem de mooie mono box sets van The Beatles, The Rolling Stones, The Doors, Bob Dylan of de recente van John Coltrane. Allemaal schreeuwen ze om een echt mono element om tot hun ware glorie te komen. De liefhebber heeft geen behoefte aan verticale aftasting van deze lp’s door een surrogaat mono element.
Miyajima Kotetu Mono Element
De echte mono elementen van Miyajima Labaratory gaan in het aftasten van de monogroef nog verder, waardoor ze beschouwd als de beste mono elementen die er bestaan. Door de bijzondere, gepatenteerde cross-ring ophanging (met een plaatsing direct onder de coil) van de cantilever kan deze elk minimaal detail in de groef oppikken en zeer direct en zeer precies in een geluidssignaal omzetten. Als gevolg is de echtheid en de fysieke beleving, die mono opnames kenmerkt, bij de Miyajima mono elementen nog tastbaarder, substantiëler, dynamischer en gedetailleerder dan bij andere mono elementen. Dit hoor je door het hele frequentiebereik van hoog tot laag heen.
Wat de Miyajima elementen nog unieker maakt is dat ze in verschillende stylus diktes (hand)gemaakt worden en dat is voor mono weergave zeer belangrijk. Dit omdat mono lp’s in het verleden in verschillende groefbreedtes zijn gemaakt. De oude 78 toeren platen hadden de breedste groef (3.0), de mono platen tot ca. eind zestiger jaren hadden een smallere groef (1.0) en de mono lp’s vanaf de 70-er jaren (en dus ook alle re-issues vanaf die tijd) hadden de breedte van de stereogroef (o.7). De 0.7 platen kun je afspelen met een 1.0 naald en andersom, maar het is zeker zo dat een 1.0 naald de groef van een 1.0 plaat vollediger aftast dan een smallere 0.7 naald, waardoor de fijnste subtiele details nog beter te horen zijn (vooral microdynamiek, timbre e.d.). Hetzelfde geldt voor een 0.7 lp afgespeeld met een 0.7 naald.
Het is dus zeker aan te raden om stil te staan bij welke platen in je verzameling het meest vertegenwoordigd zijn. Wel is onze ervaring dat de 0.7 stylus het meest all-round is.
In ieder geval zijn alle drie naalddiktes bij vinyllab te beluisteren en wij nodigen je graag uit voor een vrijblijvende demo om je (weer) bekend te maken met het fantastische mono geluid.
